Karbon Ayak İzi Nedir?
Bir bireyin, bir ülkenin veya bir kuruluşun sürdürdüğü faaliyetler sonucu atmosfere saldığı sera gazlarının karbondioksit (CO2) ton eşdeğeri cinsinden (CO2e) miktarı karbon ayak izi olarak adlandırılır. Karbon ayak izi birincil ve ikincil olmak üzere iki kategoride incelenir.
Karbon Ayak İzi Hesaplama ve Raporlama Nasıl Yapılır?
Kişiler ve hane halkı için karbon ayak izi hesaplaması, bazı temel kriterler ışığında yapılır. Bunlar; belli bir dönem aralığında ev içinde tüketilen yakıt cinsi (elektrik, doğalgaz, kömür vb.) ve miktarı; ulaşım için kullanılan araçlar ve kullanım sıklığı; tatil, giyime, bankacılık hizmetleri, eğitim vb. alanlarda kullanılan ürün ve hizmetlere yönelik ikincil karbon ayak izi hesaplamalarıdır.
Kurumsal karbon ayak izi ise ISO 14064-1:2018 standardı ve ilkeleri esas alınarak, yasal düzenlemeler çerçevesinde hesaplanır ve raporlanır. Bu rapor; işletmenin faaliyet sınırları, üretim, tedarik, ihracat gibi operasyonlarına yönelik verileri toplayarak, karbondioksit salımı yapan bütün etkenleri kapsayan bir envanter oluşturur. Toplanan veriler emisyon faktörleri kullanılarak hesaplanır.
Karbon ayak izi raporlanması 4 aşamada gerçekleştirilir.
- Kaynakların tespit edilmesi
- Veri toplama
- Hesaplama
- Raporlama
Birincil (Doğrudan) Karbon Ayak İzi
Birincil karbon ayak izi, kişilerin kontrolünde olan emisyonları ifade eder. Kullandığımız enerji türü ve miktarı, tüketim ve beslenme yöntemlerimiz, ulaşım şeklimiz birincil karbon ayak izi hesaplamasının temelini oluşturur.
İkincil (Dolaylı) Karbon Ayak İzi
Tüm ürün, hizmet ve gıdaların üretimlerinden yok olmalarına kadar geçen süreçteki dolaylı emisyonların tamamıdır. Örnek olarak, plastik poşet kullanıp kullanmamak bireysel olarak kontrol edilebilen bir eylem olduğu için birincil karbon ayak izinin bir parçası olarak kabul edilir. Ancak plastik poşetin üretiminden ömrünün sonuna kadar geçen süreçte neden olduğu emisyon salımı ikincil karbon ayak izi olarak tanımlanır.
ISO 14067 Karbon Ayak İzi Doğrulaması
ISO 14067 karbon ayak izi doğrulaması bir ürünün hammadde olarak çıkarılması; üretim, işleme, depolama, dağıtım vb. gibi tedarik zinciri aşamaları, kullanılması ve ömrünü tamamladıktan sonra atık olarak değerlendirilmesi gibi tüm süreçleri içermektedir. Ürünlerin yaşam döngüsü boyunca doğrudan veya dolaylı olarak neden olduğu sera gazı emisyonlarının hesaplanması ve doğrulanması için ihtiyaç duyulan bilgiler standardın içerisinde yer almaktadır.
BENZER HİZMETLER